Đau đầu vì cây cảnh “dởm”

Những ngày cận Tết Nguyên đán, nhiều người dân Hà Nội bắt đầu đổ về chợ Bưởi, chợ Mơ (Kim Ngưu), chợ cây cảnh trên địa bàn Cầu Giấy, địa bàn Hà Đông... để mua cây cảnh, trang trí nhà cửa chuẩn bị vui xuân năm mới.

Những người bận rộn thì chọnc cách mua cây cảnh từ những người đi bán rong. Song, niềm vui chưa tầy gang thì không ít người đã chuốc bực tức vào mình vì mua phải cây cảnh dỏm, cây chết yểu... Chẳng phải mua cây cảnh của người bán dạo mới hay bị lừa, nhiều người lên chợ cây cảnh trên đường Hoàng Hoa Thám cũng gặp cảnh "chưa Tết đã hết vui".

Các loại cây cảnh, hoa cảnh như trà, sung, lộc vừng... được làm giả khá phổ biến. Giá bán cũng đa dạng như cây bonsai dao động từ 300.000 đến 600.000 đồng; hay quất cảnh, sung cảnh, hoa trà, lộc vừng... có giá trên dưới 500.000 đồng tuỳ theo kích cỡ.

Cây cảnh với nhiều kiểu dáng đẹp được bày bán dọc vỉa hè chưa chắc đã là cây... "xịn"

“Vừa mua cây Tùng về được mấy ngày, tưởng cái giống cây này nó sống khỏe, sống dai…Nhưng hôm qua tự nhiên các lá cây bị héo khô hết, sau đó thì cả cây biến thành mấy que củi. Xem đi xem lại thì hóa ra đây không phải là gốc Tùng ông ạ, chỉ là cành cây Tùng được uốn rồi cắm vào chậu cảnh thôi” – Anh Phương (Vĩnh Tuy – Q.HBT – HN) bức xúc nói.

Theo anh Phương, lúc đầu tưởng là do thời tiết hoặc là do thiếu nước, thiếu chất nên anh dùng tất cả vốn hiểu biết về chăm sóc cây cảnh của mình ra để cứu cây. Thế nhưng, càng cứu thì càng không có kết quả, cuối cùng cây Tùng tiền triệu vẫn chỉ là những cành củi khô. Bực mình, anh nhổ cây Tùng ra khỏi chậu thì nhận được câu trả lời về nguyên nhân cây chết, hóa ra đó chỉ là cành cây Tùng được cắm xuống đất, chứ chẳng lấy đâu ra gốc với rễ.

Vốn là người có kiến thức khá tốt về trông và chăm sóc cây cảnh, thế nhưng anh vẫn bị lừa vì cây cảnh dởm được làm quá… tinh vi. Đến mức, anh Phương phải đau lòng nói: “Bên cạnh những nghệ nhân làm cây cảnh thực thụ, những người làm cây cảnh dởm cũng nên được phong “nghệ nhân” vì sự tinh vi đến tuyệt vời của họ, người mua vừa ức vừa phải khâm phục”.

Kinh nghiệm mua cây

Theo một nghệ nhân chuyên chơi cây cảnh ở phường Bưởi (Hà Nội) cho biết, nắm bắt được nhu cầu người mua cây cảnh gia tăng vào những dịp cuối năm để chơi Tết nên không ít người bán rong cây cảnh ở các tỉnh Hưng Yên, Hải Dương và một vài xã thuộc ngoại thành Hà Nội chuyên làm nghề cây cảnh đã sẵn sàng "mông má" cây đem bán khắp ngõ ngách trong nội thành.

Xem cây cảnh phải nhìn gốc cây và đất để trồng cây, nếu cầu kỳ hơn thì còn phải xem...rêu bám trên cây

Đối với các loại cây có sức sống khoẻ như bonsai, si, đa cảnh, lộc vừng... thì thường bị "mông má" bằng cách lấy cành cây to rồi cắt tỉa đôi chút, sau đó cắm vào chậu mang đi bán, hoặc chiết non dẫn đến tình trạng cây dễ chết yểu...

Những cây loại này, người mua nên để ý thế cây và phần gốc với ngọn, để ý cả lá cây xem có tươi nhựa sống hay tươi sẫm màu. Riêng phần gốc cây, có thể để ý các chạc cây, chạc cây mới ra nhìn rất “non” còn chạc cây lâu năm sẽ có độ thâm tự nhiên nhất định…

Đối với loại cây cảnh có trái thì dễ làm giả hơn, đặc biệt là các loại cây như quất cảnh, khế cảnh, sung... Nếu là thợ có chút nghề thì chỉ cần 5 phút là có thể phù phép cho những cây này không có quả biến thành... chi chít quả quanh gốc, cành, thậm chí có những cây sum suê vừa hoa, vừa quả, vừa lộc trông rất bắt mắt.

Đối với cây cảnh loại này, nên chú ý nhiều đến phần gốc, nếu đất xốp là dấu hiệu không an toàn. Theo nhiều người có kinh nghiệm trồng cây cảnh, ví dụ một cây sung được chăm sóc tốt đến mấy cũng khó có thể cho quả nhiều như thế. Đặc tính của sung là các chùm quả phân bổ rải rác tại cành, gốc... chứ không tụ về một nơi như những cây giả. Đó là chưa nói đến nếu quan sát kỹ những cây sung bán dạo, quả thường xanh đều như ra cùng một lứa. Đây là điều không hợp lẽ tự nhiên vì trong chùm quả bao giờ cũng phải có quả già quả non. Với những cành mận, chỉ cần quan sát kỹ một chút, sẽ thấy quả mận mọc không tự nhiên, thường mọc đầu chùm lá, đầu quả quay xuống dưới...

Những người đi bán cây cảnh dạo rất khó quản lý, nay đây mai đó nên nếu ai bị lừa chỉ biết ôm cục tức mà thôi. Chính vì thế, trước khi định mua cây thì phải trang bị cho mình một số kinh nghiệm và tỉnh táo quan sát kỹ.